Επιλογή φίλτρου & είδη φίλτρανσης

Επιλογή φίλτρου & είδη φίλτρανσης


Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί αν το φίλτρο μας είναι κατάλληλο για το ενυδρείο που έχουμε. Τα βασικά είδη φίλτρων που μπορεί να έχει ένα ενυδρείο είναι τα εσωτερικά και τα εξωτερικά. Φυσικά υπάρχουν και άλλων ειδών φίλτρα όπως τα φίλτρα trickling, φίλτρα άμμου, sump, φίλτρα βυθού κ.α. Εδώ θα ασχοληθούμε με τα δύο βασικότερα, ενώ θα γίνει μια αναφορά για τα είδη φίλτρανσης.
Τα εσωτερικά φίλτρα είναι αυτά που μπαίνουν μέσα στο ενυδρείο και βρίσκονται ολόκληρα κάτω από το νερό. Το υπέρ τους είναι, ότι συνήθως είναι φθηνότερα σε τιμή από τα αντίστοιχα εξωτερικά για τα ίδια λίτρα νερού. Τα κατά που έχουν ποικίλουν και συνήθως έχουν να κάνουν με την ευκολία χρήσης και την συντήρησή τους. Έτσι για να καθαρίσουμε τα εσωτερικά φίλτρα, θα πρέπει να τα βγάλουμε από το ενυδρείο, να τα ανοίξουμε και να τους αλλάξουμε τα υλικά, γεγονός που πολλές είναι δύσκολο και προκαλεί stress στα ψάρια. Όσο λιγότερο βάζουμε τα χέρια μας μέσα στο ενυδρείο τόσο καλύτερο είναι για τα ψάρια. Αντιθέτως στα εξωτερικά φίλτρα, η συντήρηση και ο καθαρισμός είναι πολύ πιο εύκολος μια και το μόνο που αρκεί να κάνουμε είναι να κλείσουμε τις βάνες ροής του νερού και να αποσυνδέσουμε το φίλτρο.


Επίσης, τα εξωτερικά φίλτρα χωράνε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα υλικών από ότι τα εσωτερικά φίλτρα. Ένας ακόμα λόγος είναι και το θέμα καλαισθησίας. Είναι προτιμότερο να μην έχουμε ένα φίλτρο μέσα στο ενυδρείο το οποίο θα φαίνεται, απ' ότι ένα εξωτερικό το οποίο κρύβεται πολύ πιο εύκολα μέσα στο έπιπλο που κάθεται το ενυδρείο.

Τι ροή όμως πρέπει να έχει ένα φίλτρο για να είναι κατάλληλο για το ενυδρείο μας; Σε αυτό το ερώτημα δεν μπορούμε να απαντήσουμε απόλυτα, μια και εξαρτάται από το είδος των ψαριών που έχουμε στο ενυδρείο και σε τι ροή συνήθως ζούνε τα ψάρια αυτά. Έτσι, χαρακτηριστικά να αναφέρουμε ότι για ψάρια που ζούνε σε εκβολές ποταμών, η ροή πρέπει να είναι μεγαλύτερη σε σχέση με άλλα ψάρια που ζουν σε ήρεμα νερά. Γενικός κανόνας πάντως, είναι ότι το φίλτρο μας πρέπει να μπορεί να φιλτράρει το νερό του ενυδρείου μας τουλάχιστον 3 φορές τον όγκο του σε μία ώρα. Άρα, αν έχουμε ένα ενυδρείο 200 λίτρων, θα πρέπει να έχουμε ένα φίλτρο με ροή τουλάχιστον 600 λίτρα/ώρα, για να πούμε ότι το φίλτρο "κάνει δουλειά" στο ενυδρείο μας. Βέβαια πολλές φορές μπορεί να υπάρχει και συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών φίλτρων προκειμένου να πετύχουμε την επιθυμητή ροή.

Τα βασικά είδη φίλτρανσης που έχουμε είναι το βιολογικό, το μηχανικό και το χημικό. Το βιολογικό φιλτράρισμα είναι απαραίτητο σε ένα ενυδρείο γλυκού νερού, μια και με αυτόν τον τρόπο κρατάμε τα επίπεδα αμμωνίας και νιτρωδών σε μηδενικά επίπεδα. Συνήθως πρόκειται για υλικά με μεγάλη επιφάνεια (σφουγγάρια, Substrat pro κ.α.) που βάζουμε στο φίλτρο, πάνω στα οποία δημιουργούνται οι κατάλληλες αποικίες βακτηριδίων, υπεύθυνες για τη σωστή βιολογία του ενυδρείου και για την πραγματοποίηση του κύκλου του αζώτου. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το βιολογικό φιλτράρισμα είναι το βασικότερο σε ένα ενυδρείο γλυκού νερού, αφού δεν υπάρχουν φυσικά μέσα για τον βιολογικό καθαρισμό του. Ο καθαρισμός των βιολογικών υλικών θα πρέπει να γίνεται σε περιόδους μεγαλύτερους των τριών μηνών ώστε να μην αναταράσσουμε τις διάφορες αποικίες βακτηριδίων, και πάντα το ξέπλυμά τους θα πρέπει να γίνεται σε νερό ενυδρείου και όχι σε νερό που περιέχει χλώριο (βρύσης), γιατί το χλώριο σκοτώνει τις αποικίες βακτηριδίων.

Το μηχανικό φιλτράρισμα συνήθως επιτυγχάνεται με τη χρήση κάποιων σφουγγαριών πριν από όλα τα υλικά του φίλτρου, με σκοπό την φίλτρανση του νερού από μεγάλα σωμάτια και αντικείμενα όπως σάπια φύλλα από φυτά, πετραδάκια ή ακόμα και ακαθαρσίες από τα ψάρια. Το μηχανικό φίλτρο έχει σαν αποτέλεσμα να κρατάμε πιο καθαρό το βιολογικό μας υλικό, άρα να έχουμε και καλύτερη βιολογία. Τα υλικά του μηχανικού φίλτρου θα πρέπει να καθαρίζονται τακτικά ώστε να μην έχουμε "μπούκωμα" του φίλτρου, δηλ. να έχουμε τη βέλτιστη ροή που μπορεί να αποδώσει το φίλτρο.

Το χημικό φιλτράρισμα είναι η χρήση διαφόρων χημικών σκευασμάτων στο φίλτρο, όπου το καθένα έχει και τις δικές του ιδιότητες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα βασικότερα είδη χημικών υλικών φιλτραρίσματος:
- ενεργός άνθρακας: χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση και τον καθαρισμό του νερού από χημικές ουσίες και μετά από θεραπείες με φάρμακα
- αντιφώσφορο: χρησιμοποιείται για την δέσμευση των φωσφορικών αλάτων από το νερό του ενυδρείου μας
- αντι-νιτρικά: χρησιμοποιείται για την δέσμευση των νιτρικών αλάτων από το νερό του ενυδρείου μας
- ρητίνες: χρησιμοποιούνται για την δέσμευση των βαρέων μετάλλων στο νερό, άρα και για τη μείωση της γενικής σκληρότητας (GH)
- τύρφη: χρησιμοποιείται για να κάνουμε το νερό του ενυδρείου πιο όξινο, πράγμα το οποίο οφείλεται στις τανίνες που περιέχει
Τα χημικά αυτά δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται συνέχεια γιατί αφαιρούν και ιχνοστοιχεία τα οποία χρειάζονται στο ενυδρείο για την σωστή ανάπτυξη των ψαριών και των φυτών που έχουμε. Έτσι, θα πρέπει πάντα να ακολουθούμε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης τους.